Pojawienie się w domu dziecka to czas wyjątkowego szczęścia i zmęczenia. Nowy członek rodziny wymaga czujnej opieki i nieustającej uwagi. Musimy zmieniać mu pieluchy, przygotowywać posiłki tulić do snu kiedy płacze, często kosztem własnego odpoczynku.
Kiedy planujemy dziecko lub kiedy zostajemy świeżo upieczonymi rodzicami zaczynamy zastanawiać się jakie zachowania dziecka mieszczą się w powszechnie przyjętych normach. Gdy dziecko jest z nami bacznie obserwujemy jego poczynania i często porównujemy z innymi dziećmi w rodzinie czy u sąsiadów. Pierwsze dziecko z reguły dostarcza rodzicom najwięcej nerwów. Młodzi opiekunowie często fanatycznie obserwują każdy ruch i gest dziecka. Z niecierpliwością czekają na pierwsze słowa i kroki swojego maluszka.
Etapy rozwoju dziecka możemy podzielić na:
okres noworodkowy (1 miesiąc),
okres niemowlęcy (2 miesiąc – 1 rok życia),
okres wczesnego dzieciństwa (2 -3 lata),
okres przedszkolny (4-10 lat).
W pierwszym miesiącu życia noworodek większość dnia spędza na spaniu. Ta czynność zabiera mu około 22 godziny każdego dnia. W okresach czuwania uczy się uczuć frustracji i nagrody. W tym okresie (w innych zresztą też) szczególnie ważna jest obecność mamy i jej dotyku, zapachu. Harry Harlow, amerykański psycholog rozwojowy, po serii eksperymentów doszedł do wniosków, że bliskość i dotyk jest niezwykle ważny w rozwoju dzieci. Stoi wręcz na równi z zaspokajaniem potrzeby głodu i potrzeb materialnych.
Etap niemowlęcy jest równie ważny w rozwoju co noworodkowy. Okres niemowlęcy trwa od 2 miesiąca życia do pierwszego roku. W okresie niemowlęcym dziecko zaczyna odbierać bodźce zewnętrzne. Rozwija się układ nerwowy. Aż do 6 miesiąca życia dziecko traktuje siebie i mamę jako jeden organizm. Dopiero po tym czasie nabiera świadomości własnego ja. W 2-3 miesiącu życia unosi głowę. W 6 dziecko uczy się siedzieć i zaczyna raczkować. W 9-10 przyjmuje pozycję pionową i stoi podtrzymywane na przykład przy prętach łóżeczka. Około pierwszego roku życia dziecko stawia swoje pierwsze kroki, na które rodzice tak bardzo czekają.
Drugi i trzeci rok życia dziecka to czas dla rozwoju motorycznego i poznawczego. Dziecko uczy się korzystać z otoczenia i ma wyraźne potrzeby. Ten okres jest też często okresem buntu. Jest to objaw kształtującej się osobowości. To tak zwany bunt dwulatka. W tym czasie dziecko bada granice naszej wytrzymałości. Jest w stanie głośno płakać na środku sklepu, rzucać zabawkami i kłaść się na podłodze. W takich sytuacjach najlepiej zlekceważyć zachowanie malucha. Każda złość z czasem minie, a nasz brak reakcji nauczy dziecko, że zastosowana metoda nie jest odpowiednia. Tylko w taki sposób jesteśmy w stanie pokazać dziecku, że jego zachowanie jest nieodpowiednie i w codziennym życiu nieakceptowane. Dziecko obserwuje bacznie świat i nabiera całkiem nowych umiejętności. Rodzice powinni w tym okresie szczególnie zwrócić uwagę na to co robi dziecko. Dobre wychowanie w tym okresie sprawi, że w późniejszych etapach będzie nam łatwiej okiełznać potomka.
